Previous

wetenschap - 2015

Internationaal onderzoek naar de anatomische preparaten van Ruysch

Internationaal onderzoek naar de anatomische preparaten van Ruysch

De anatoom Frederik Ruysch prepareerde in Amsterdam in de jaren 1665-1717 meer dan 2.000 anatomische preparaten. Hij hanteerde het mes om zelf de 'dode lichamen te doorsnuffelen'. Dat deed hij omdat hij vond dat zijn anatomie-boeken en de illustraties daarin hem niet 'genoeg licht' gaven.

Preparaten als bewijs

Hij bewaarde zijn preparaten, gebalsemd of in alcohol gehangen, thuis. Zijn preparaten waren de tastbare bewijzen voor zijn ontdekkingen. Wie door zijn publicaties met tekeningen niet overtuigd was, nodigde hij uit bij hem thuis te komen kijken. Zo ontving Ruysch in zijn museum collega-artsen, natuurkundigen en filosofen, en ook aristocraten en vorsten. Voor de bezoekers publiceerde Ruysch rijk geïllustreerde gidsjes waarin hij de preparaten één voor één beschreef en uitgebreid toelichtte.

Van Amsterdam naar Sint-Petersburg

In 1717 verkocht Ruysch zijn hele collectie tegen een grote som gelds aan een bijzondere bezoeker, tsaar Peter de Grote. De tsaar bouwde voor de collectie een Kunstkamera, die het wetenschappelijk centrum werd waarin alle kennis te vinden was, en die uitgroeide tot zijn nieuwe Keizerlijke Academie van Wetenschappen. Hiermee introduceerde hij de Europese Verlichting en moderne wetenschappen in Rusland.

Erfgoed in Petersburg en Amsterdam herenigd

In de Kunstkamera bleven 916 preparaten bewaard dankzij de goede zorg van opeenvolgende conservatoren. Het verband tussen het preparaat en de beschrijving van Ruysch is echter verloren gegaan, omdat de beschrijvingen van Ruysch, zijn Thesauri anatomici, kwijt raakten in Petersburg.

In de Bibliotheek van de Universiteit in Amsterdam zijn exemplaren van de Thesauri anatomici bewaard gebleven.

De eerste resultaten

Een groep internationale onderzoekers toog aan het werk om preparaten en beschrijvingen bij elkaar te zoeken. Het bleek lastiger dan gedacht omdat kenmerkende planten en dieren uit de flessen met menselijke preparaten verwijderd bleken. De eerste resultaten van preparaten met hun bijpassende beschrijvingen zijn op deze site te zien.

De onderzoekers maakten voor de beschrijvingen van Ruysch een register, maakten de beschrijvingen doorzoekbaar en schreven korte toelichtingen over Ruysch.

Next