25 01 2016

Amsterdamse anatomische lessen ontleed

In 1632 schilderde Rembrandt in opdracht van het Amsterdamse Chirurgijnsgilde zijn meesterwerk De anatomische les van  Nicolaes Tulp. Het gildeportret laat een anatomische ontleding  van het lichaam van een ter dood veroordeelde misdadiger zien  ter lering van de chirurgijns die om doctor Tulp heen staan.  Het schilderij behoort tot de reeks beroemde groepsportretten,  ‘anatomische  lessen’ genoemd, die voor het Amsterdamse  Chirurgijnsgilde in de 17de en 18de eeuw werden geschilderd.

Frank IJpma, chirurg in opleiding, en professor Thomas van Gulik, chirurg in het AMC, brengen in Amsterdamse anatomische lessen ontleed deze schilderijen weer tot leven. Zij vertellen het verhaal achter de schilderijen en gaan in op vragen als: wie waren deze  chirurgijns en hun leermeesters? Waarom sloeg het noodlot  toe bij de stille figurant, de ter dood veroordeelde misdadiger  op de snijtafel? Welke anatomische structuren werden getoond  en verklaard aan een ieder die aanschoof in de banken van het  ana tomisch theater in de Waag in Amsterdam? In hoeverre is  de anatomie waarheidsgetrouw afgebeeld of ligt er een symbolische betekenis aan ten grondslag? Het boek is momenteel verkrijgbaar in de boekhandel. Het Wilhelmina E. Jansen Fonds feliciteert haar beneficiant met de prachtige uitgave.